Για τους λόγους που περιγράφει ο κ.Καραμαγκιώλης, δημοσιεύω για ακόμη μια φορά την εισήγηση.
Πιστεύω στην χρυσή τομή που η Θήβα θα είναι αντάξια του παρελθόντος της.
Νίκος Χατζηδούρος
 |
| Σωτήριος Ι. Καραμαγκιώλης |
Υποβάλλω σε εσάς και τα μέλη της Επιτροπής που επεξεργάζεται την πρόταση PACKARD, την εισήγησή μου προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική μας πρόταση, η οποία θα περιβληθεί τον τύπο της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου.
Προς το σκοπό αυτό θεωρώ πως θα πρέπει άμεσα η πρόταση αυτή να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, αποστελλόμενη στους Δημοτικούς Συμβούλους, στους φορείς τις πόλης και τα ΜΜΕ, έτσι ώστε να υποβληθούν οι όποιες αντιρρήσεις, προτάσεις και παρατηρήσεις.
Είναι δυνατό να επισπεύσουμε τις διαδικασίες, προκειμένου να έχουμε διατυπώσει το τελικό κείμενο της προτάσεώς μας πριν την αλλαγή του έτους.
Θήβα 23 Νοεμβρίου 2009
Μετά τιμής
Σωτήριος Ι. Καραμαγκιώλης
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ PACKARD
ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΑΡΚΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΔΜΕΙΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ιστορικότητα και η σημασία της ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων της πατρίδος αποτελεί συνταγματική υποχρέωση αφ’ ενός για την Πολιτεία και τις αρμόδιες υπηρεσίες, και αφ’ ετέρου καθ’ ενός εκάστου πολίτη αυτής της χώρας.
Η ίδια υποχρέωση και ίσως σε εντονότερο βαθμό ισχύει για τους πολίτες και τις αρμόδιες υπηρεσίες της πόλης μας, της παγκοσμίου αρχαιολογικής της σπουδαιότητας και φήμης.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι είτε λόγω εγγενών αδυναμιών (κυρίως οικονομικών) του Κράτους, είτε λόγω διαφόρων υπηρεσιακών προφάσεων υπηρεσιακών παραγόντων, οποιαδήποτε προοπτική ανάδειξης του αρχαιολογικού πλούτου, η οποία θα οδηγήσει σε ευρύτερη τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη...της περιοχής, απαξιώνεται και ματαιώνεται εν τη γεννέσει της.
Στην προκρούστεια αυτή λογική της Ελληνικής γραφειοκρατίας, σταμάτησε χωρίς καμία εμπεριστατωμένη αιτιολογία και χωρίς κανένα προφανές εμπόδιο, η ευόδωση και υλοποίηση της πρότασης από το ίδρυμα PACKARD HUMANITIES INSTITUTE, η οποία υποβλήθηκε για πρώτη φορά το 1997. Βεβαίως η εν λόγω πρόταση ενδεχομένως να είχε κάποιες αποκλίσεις από την εφαρμοσμένη λογική των Ελληνικών Υπηρεσιών, πλην όμως αυτό δεν θεωρώ ότι θα ήταν δυνατό να εμποδίσει τη βελτίωσή της και την προσαρμογή της στην Ελληνική πραγματικότητα, όπως αυτή διαγράφεται από τη νομοθεσία και την υπηρεσιακή πρακτική. Αντί όμως, η Ελληνική Πολιτεία, διά των αρμοδίων οργάνων της, να ενσκύψει στο τόσο σοβαρό αίτημα της ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων της Καδμείας και της ανάπτυξης μίας ευρύτατης και σημαντικότατης περιοχής, όπως η Θήβα, οχυρώθηκε πίσω από γραφειοκρατικά αναχώματα και άφησε την ευκαιρία αυτή να «κιτρινίσει» μέσα στα υπηρεσιακά γραφεία.
Μία τέτοια όμως εξέλιξη δεν είναι δυνατό να γίνει δεκτή από εμάς τους Θηβαίους, αλλά και γενικώς τους Βοιωτούς, καθώς μας αφορά άμεσα αλλά και έχουμε συνταγματική υποχρέωση ως πολίτες για την ανάδειξη, διατήρηση και προστασία της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς.
Στα πλαίσια αυτά, εδώ κι ένα χρόνο έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια, μέσω του δήμου Θηβαίων, επαναπροσέγγισης του ιδρύματος PACKARD, προκειμένου πλέον η πρόταση της δημιουργίας του αρχαιολογικού πάρκου στην Καδμεία να γίνει αίτημα των Θηβαίων πολιτών και ως τέτοιο να υποβληθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού. Την πρόθεση των Θηβαίων και την επιθυμία τους για την προώθηση του σχεδίου αυτού διαπίστωσε ο αντιπρόσωπος του Ιδρύματος στην Ελλάδα, κος John Camp, ο οποίος είχε επισκεφθεί το Δήμαρχο Θηβαίων κι είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με φορείς της πόλης μας.
Μέσα από συνεχείς επαφές με τον κ. Camp αλλά και από διαρκή αλληλογραφία, διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα υποβολής της πρότασης για τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου στην Καδμεία, καθώς και της ευρύτερης ανάδειξης της αρχαιολογική μας κληρονομιάς, πλέον από το Δήμο Θηβαίων, στην οποία αρωγός θα σταθεί το Ίδρυμα PACKARD, όπως αρχικά είχε προταθεί.
Μετά λοιπόν από τις εν συντομία προπεριγραφόμενες εξελίξεις αυτές απομένει στους Θηβαίους να επαναδιατυπώσουν την πρόταση για την ανάδειξη της αρχαιολογικής μας κληρονομιάς, να την υποβάλλουν στο Υπουργείο Πολιτισμού και να διεκδικήσουν με κάθε τρόπο και μέσο την υλοποίησή της.
Κατά συνέπεια ο σχεδιασμός και η ευθύνη ανήκει σε εμάς, γεγονός που θα πρέπει να μας αφυπνίσει και να μας ενεργοποιήσει άμεσα.
Προσπαθώντας να διαμορφώσω ένα αρχικό σχέδιο πρότασης σας υποβάλλω το παρόν κείμενο, το οποίο είτε αυτούσιο, είτε με προσθήκες ή αφαιρέσεις, θα περιβληθεί τον τύπο της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου και των φορέων της πόλης μας και θα υποβληθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Με την ελπίδα ότι οι εξελίξεις θα είναι ευνοϊκές για την πόλη μας σας υποβάλλω την πρότασή μου.
Μετά τιμής
Σωτήριος Ι. Καραμαγκιώλης
H ΠΡΟΤΑΣΗ
Η αρχική πρόταση του ιδρύματος PACKARD HUMANITIES INSTITUTE, όπως είχε υποβληθεί και είχε τροποποιηθεί, προέβλεπε ότι εντός χρονοδιαγράμματος 5 ετών θα πραγματώνονταν οι εξής εργασίες:
1ο Έτος:
Ξεκινούν οι ομαδικές παράλληλες ανασκαφές, σε μικρή κλίμακα, είτε σε παρακείμενες ή σε ξεχωριστές εκτάσεις. Καταγραφή, μεταφορά και εξασφάλιση των ευρημάτων, αποθήκευση, καθαρισμός και μελέτη των κεραμικών αντικειμένων, χρήση τεχνολογίας, συντήρηση και φωτογράφηση των αντικειμένων.
Πιθανές περιοχές για ανασκαφή: στις ήδη ανασκαμμένες εκτάσεις κομμάτια που είναι ακόμα ανεξερεύνητα, στην γωνία των οδών Ζεγγίνη και Πελοπίδα (το κτίριο που υπάρχει εκεί έχει απαλλοτριωθεί αλλά υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες), ανατολική κατάληξη της οδού Οιδίποδος , βόρεια πλευρά του Ισμήνιου Λόφου (Δημοτική ιδιοκτησία) και η περιοχή γύρω από την πύλη της Ηλέκτρας.
Αγορά και κατεδάφιση στην νέα αγορά στο κέντρο της πόλης κατά μήκος των οδών Αντιγόνης, Επαμεινώνδα και Βουρδουμπά. Έναρξη διαδικασιών για αγορά ή απαλλοτρίωση για το επόμενο νότιο τετράγωνο, που οριοθετείται από τις οδούς Αντιγόνης, Επαμεινώνδα, Πινδάρου και Οιδίποδος.
Κέντρο Ερευνών: επιλογή χώρου κατασκευής του, απόκτηση γης, προετοιμασία αρχιτεκτονικών και μηχανολογικών σχεδίων, άδεια πολεοδομίας. Οι ίδιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν και για την κατασκευή των αποθηκών.
2ο έτος:
Οι παράλληλες ανασκαφές συνεχίζονται στις ήδη ανοιχτές εκτάσεις, και αν οι συνθήκες το επιτρέπουν (διαθέσιμο προσωπικό, διαθέσιμοι χώροι εργασίας, κατεδάφιση κτιρίων) μπορούν να αρχίσουν και στη νέα αγορά της πόλης, με δύο ομάδες που θα δουλεύουν σε παρακείμενες εκτάσεις.
Πιθανών να γίνουν οι κατεδαφίσεις στο νότιο τετράγωνο.
Κατασκευή του Κέντρου Ερευνών
3ο Έτος
Συνεχίζονται οι παράλληλες ανασκαφές σε κάποιες ή και σε όλες τις προσδιορισμένες περιοχές: στους ανασκαμμένου χώρους, στην νέα αγορά, στο νότιο τετράγωνο.
4ο-5ο Έτος
Συνέχιση των ανασκαφών.
Καθορισμός αν και ποιες άλλες περιοχές πρέπει να αποκτηθούν.
Η περιοχή ενδιαφέροντος αρχικά είναι:
Α) τα δύο οικοδομικά τετράγωνα που περικλείονται από τις οδούς Οιδίποδος, Επαμεινώνδα, Βουρδουμπά και Πινδάρου, ονομάζοντας τις περιοχές αυτές Β και C στο σχετικό διάγραμμα, μάλιστα με την προοπτική επέκτασης είτε βόρεια της περιοχής Β, είτε ανατολικά της περιοχής C, ανάλογα με τις ανασκαφικές αναγκαιότητες και τα έξοδα.
Β) το οικόπεδο στην ανατολική κατάληξη της Οιδίποδος, το οποίο έχει εκσκαφτεί μερικώς από την Εφορεία γύρω στο 1980, και το οποίο ανήκει στο Δήμο Θηβαίων και αρχικά προοριζόταν για εγκατάσταση δημοτικού σχολείου.
Γ) Το ανατολικό μισό του τετραγώνου οροθετημένο από τις οδούς Ζεγγίνη, Πελοπίδα και Αντιγόνης. Σε αυτή την περιοχή γνωστή ως «οπλοστάσιο», προηγούμενες εκσκαφές έχουν αναδείξει σκαλιστά ελεφαντόδοντα, πίνακες με Γραμμική Β, και Μεσσελαδικούς τάφους.
A. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
Επιπλέον η πρόταση αναφερόταν στη δημιουργία και κατασκευή κέντρου ερευνών, στο οποίο α) θα γίνεται η επεξεργασία των ευρημάτων από τις ανασκαφές και β) θα γίνεται η προώθηση δημοσιοποίησης των ευρημάτων από παλαιότερες ανασκαφές στην Καδμεία και σταδιακά θα γίνει διαθέσιμο και για άλλα ερευνητικά έργα στην Βοιωτία και τις γειτονικές περιοχές.
Πιθανό μοντέλο ενδεχομένως να αποτελέσει το Κέντρο Μελετών Ανατολικής Κρήτης, όπως αναφέρει και η πρόταση.
Ενδεχομένως ως προς τη μορφή, την υποδομή και τη λειτουργία του να ενδείκνυται ως μοντέλο, πλην όμως η νομική φύση του θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο της πρότασής μας, καθώς θα πρέπει να κατοχυρωθεί η συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στο Κέντρο αυτό αλλά και του Δήμου Θηβαίων. Επίσης, θα πρέπει να διαφυλαχθεί από μέρους του Δήμου, το δικαίωμα στις προσλήψεις επιστημονικού, ερευνητικού και εργατοϋπαλληλικού προσωπικού, δικαίωμα δηλαδή πρόταξης της εντοπιότητας, προκειμένου να απασχοληθούν Θηβαίοι ή έστω στο μεγαλύτερο ποσοστό.
Αυτές πάντως οι ρυθμίσεις θα αποτελέσουν διατάξεις του νομικού τύπου της συστάσεώς του.
Ένας άλλος πιθανός τύπος συστάσεως του Κέντρου Ερευνών θα μπορούσε να είναι αυτό της μορφής του Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ), ως εποπτευόμενου φορέα του Υπουργείου Πολιτισμού, αντίστοιχος του Ελληνικού Κέντρου Πολιτισμού, το οποίο συστάθηκε με το άρθρο 19 του Νόμου 2026/1992.
Η νομική μορφή του ΝΠΙΔ, ως εποπτευόμενου φορέα του αρμόδιου Υπουργείου, ασφαλώς και έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα εν σχέσει με άλλες μορφές.
Κατ’ αρχάς θα άρει κάθε αμφιβολία ή αμφισβήτηση του ρόλου και της συμμετοχής του ιδρύματος PACKARD στις ανασκαφές και γενικότερα στην υλοποίηση του προτεινόμενου έργου. Βεβαίως η συμμετοχή του ιδρύματος ή της αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών, ή όποιων ατόμων εκείνοι υποδείξουν, θα προβλέπεται από τον ιδρυτικό αυτού νόμο. Επιπλέον, θα υπάρχει δυνατότητα επιχορηγήσεων από το Ελληνικό Δημόσιο για την πραγμάτωση των σκοπών του ιδρύματος, καθώς επίσης και δυνατότητα παραχώρησης εκτάσεων από το Δημόσιο σε αυτό και χρησιμοποίησής τους.
Θεωρώ πως η συγκεκριμένη νομική μορφή είναι δυνατό να κατοχυρώσει την παρουσία του Ελληνικού δημοσίου και του Δήμου Θηβαίων στο πολύ σημαντικό αυτό ίδρυμα, το οποίο θα μπορούσε να ονομασθεί «ΚΑΔΜΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ».
Β. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
1. ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
Ο προϋπολογισμός του έργου περιλαμβάνει τις εξής βασικές παραμέτρους:
- Απαλλοτρίωση της Δημοτικής αγοράς.
- Απόκτηση γης ή ακινήτου για δημιουργία νέας αγοράς.
- Απόκτηση γης και κατασκευή του Κέντρου ερευνών.
- Ενδεχόμενες αποζημιώσεις εμπόρων της Δημοτικής Αγοράς.
Επίσης ο προϋπολογισμός θα πρέπει να υποδεικνύει τη μέθοδο με την οποία θα λειτουργήσουν όλες αυτές οι παράμετροι έτσι ώστε να αποδώσουν τα προσδοκώμενα.
Επομένως θα πρέπει να υποδειχθεί ο τρόπος για παράδειγμα με τον οποίο θα γίνει η απαλλοτρίωση της Δημοτικής Αγοράς, από πού θα αντληθούν τα κονδύλια για την αποζημίωση αυτής κλπ
Προς αυτή την κατεύθυνση ενδεχομένως λυσιτελείς θα ήταν οι παρακάτω προτάσεις – μέθοδοι.
2. ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΕΙΣ – ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΓΗΣ
α) Δημοτική αγορά, άλλες δημοτικές ιδιοκτησίες Δήμου και ιδιωτών.
Δυνάμει του άρθρου 18 του Ν.3028/2002 και από τη συνδυασμένη ανάγνωση των παραγράφων 1,2 και 4, προκύπτουν οι κάτωθι δυνατότητες απόκτησης της Δημοτικής Αγοράς, ως και των άλλων ιδιοκτησιών, από το Υπουργείο Πολιτισμού, προκειμένου να διενεργηθούν οι ανασκαφές που απαιτούνται για την δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου στο κέντρο της Καδμείας.
i) Απαλλοτρίωση (ολική) με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού, ή
ii) Απευθείας εξαγορά των ιδιοκτησιών, σύμφωνα και με τη διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 2 του Ν.2882/2001, η οποία προβλέπει και την ακόλουθη περίπτωση iii, ή
iii) Ανταλλαγή με ακίνητα του Δημοσίου ίσης αξίας, καταβαλλομένης της τυχόν προκυπτούσης διαφοράς σε χρήμα.
Όλες αυτές οι εναλλακτικές δυνατότητες προβλέπεται ότι είναι δυνατό να γίνουν υπέρ του Δημοσίου (Υπουργείου Πολιτισμού) ΜΕ ΔΑΠΑΝΕΣ ΑΥΤΟΥ ή άλλου ΦΥΣΙΚΟΥ ή ΝΟΜΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ.
Οι παραπάνω διαπιστώσεις αποδεικνύουν ότι υφίσταται το απαραίτητο νομικό πλαίσιο, το οποίο μας δίδει τη δυνατότητα το Υπουργείο Πολιτισμού ν’ αποκτήσει είτε με ολική απαλλοτρίωση, είτε με απευθείας εξαγορά των απαραίτητων ακινήτων (Δημοτικής Αγοράς, δεσμευμένου ακινήτου του Δήμου και ιδιοκτησιών ιδιωτών), είτε με ανταλλαγή με ακίνητα ίσης αξίας του Δημοσίου (πιθανόν όσον αφορά τις δημοτικές ιδιοκτησίες), με δαπάνες είτε του ιδρύματος PACKARD, όπως αυτό είχε αρχικώς προτείνει, είτε με δαπάνες από τον Dr. Packard, ως φυσικό πρόσωπο.
Σύμφωνα με πρόχειρη εκτίμηση της αντικειμενικής αξίας της δημοτικής αγοράς από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου Θηβαίων, η επιφάνεια αυτής είναι 2270 τ.μ και η αντικειμενική της αξία είναι 1.165.435€. στη Δημοτική αγορά υπάρχουν 50 καταστήματα που αντιστοιχούν σε 40 μισθωτήρια.
β) Απόκτηση ακινήτου για την μεταστέγαση ή κατασκευή νέας αγοράς
Όπως είχε προκαταρκτικά εκτιμηθεί από την επιτροπή διαχείρισης της πρότασης του Ιδρύματος PACKARD, θα ήταν δυνατό να δημιουργηθεί η νέα αγορά στο χώρο του Παλιού Παγοποιείου, ιδοκτησίας Χούνδρη, στη νότια πλευρά της Καδμείας, αφού πρώτα αποκτηθεί ως ιδιοκτησία.
Σύμφωνα με την ίδια παραπάνω εκτίμηση της ΤΥΔΘ, η επιφάνεια της εν λόγω ιδιοκτησίας είναι 2.400 τ.μ, με δυνατότητα κάλυψης μέχρι 1680 τ.μ και δόμησης μέχρι 2.880τ.μ. Η εκτιμηθείσα αντικειμενική αξία ανέρχεται στο ποσό των 1.233.235€. Το κόστος για την κατεδάφιση του υπάρχοντος κτιρίου θα ανέλθει σε 100.000€
γ) Απόκτηση γης και κατασκευή Ερευνητικού Κέντρου
Απαντώντας σε αίτημα της επιτροπής η ΤΥΔΘ εκτίμησε ότι η κατασκευή του Ερευνητικού Κέντρου θα ήταν δυνατό να γίνει σε Δημοτική έκταση που βρίσκεται στο χώρο των εργατικών κατοικιών (ΘΗΒΑ ΙΙΙ) στο Τάχι, επιφάνειας 5.000 τ.μ, αξίας 426.000€, ο οποίος προορίζεται για πολιτιστική χρήση.
Εναλλακτικά προτάθηκε ο χώρος του παλαιού Νοσοκομείου, κατόπιν των απαραίτητων μετατροπών.
Βεβαίως εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι έχει προσφερθεί από την κα. Παγώνα Παναγιωτίδου, ακίνητο ιδιοκτησίας της, ευρισκόμενο στο Συνοικισμό (όπου στεγαζόταν η ΔΕΗ), προκειμένου να φιλοξενηθούν εκεί προσωρινά οι λειτουργίες είτε του Ερευνητικού Κέντρου, είτε της ομάδας των εργασιών.
δ) Ενδεχόμενες αποζημιώσεις των εμπόρων που στεγάζονται στη Δημοτική Αγορά
Το ζήτημα της απαλλοτρίωσης του χώρου της Δημοτικής Αγοράς, για τη διενέργεια ανασκαφών, μοιραία απαιτεί και τη μετακίνηση των εμπόρων που στεγάζονται μέσα σε αυτήν. Όμως η μετακίνηση αυτή θα επιφέρει προβλήματα στέγασης αλλά και εξακολούθησης των δραστηριοτήτων των εμπόρων αυτών, γεγονός που δεν μπορεί να μη ληφθεί υπ’ όψιν από την πρόταση αυτή.
Στα πλαίσια αυτά και προκειμένου να καλυφθεί η απώλεια του εισοδήματος των εμπόρων αυτών (ανέρχονται σε 40) προτείνεται να εξασφαλιστεί το ποσό των 1.500€ μηνιαίως για κάθε δραστηριότητα, διάρκειας δύο ετών, ανερχόμενο συνολικά σε ποσό 1.440.000€, το οποίο ήδη έχει μεταφερθεί σαν ενδεχόμενη πρόταση στον Dr. Packard.
3. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ
Αμέσως μετά την έγκριση της παρούσης πρότασης από το Υπουργείο, ο Δήμος καλεί τους εμπόρους που στεγάζονται στη Δημοτική Αγορά να αποχωρήσουν, αφού πρώτα καταβληθούν σε καθένα τα αντίστοιχα ποσά αποζημίωσης, με δαπάνες του Ιδρύματος PACKARD.
Ακολουθεί απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού κηρύσσεται απαλλοτρίωση του χώρου της Δημοτικής αγοράς και των άλλων δημοτικών και ιδιωτικών ιδοκτησιών. Το ποσό των απαλλοτριώσεων ή των απευθείας εξαγορών θα καλυφθεί από το Ίδρυμα PACKARD, το οποίο θα πρέπει να έχει αιτηθεί και την απαλλοτρίωση.
Μετά την παρακατάθεση ή την καταβολή του τιμήματος, της περιέλευσης δηλαδή στο Δημόσιο της κυριότητας της Δημοτικής Αγοράς και των άλλων ιδιοκτησιών, εγκαθίσταται η ομάδα των αρχαιολόγων που θα διενεργήσει τις ανασκαφές.
Σύσταση του Κέντρου Ερευνών, δημοσίευση των απαραίτητων πράξεων, στελέχωσή του και προώθηση των εργασιών κατασκευής των εγκαταστάσεών του.
Παράλληλα, διά του γραφείου εργασίας του Δήμου, εφόσον από την ομάδα αυτή έχει υποβληθεί κατάλογος ειδικοτήτων και αριθμού προσωπικού, με τα απαραίτητα προσόντα, κυρίως των εποχιακά απασχολουμένων, είναι δυνατό να γίνουν οι απαραίτητες προσλήψεις ιδίως εργατοτεχνικού προσωπικού.
Απόκτηση του συγκεκριμένου ακινήτου ή άλλου και έναρξη της κατασκευής της νέας αγοράς για τη μεταστέγαση των εμπόρων.
Ενδεχομένως το Δημοτικό Συμβούλιο θα πρέπει να αποφασίσει κάποια κίνητρα ενίσχυσης των εμπόρων αυτών της μορφής απαλλαγής δημοτικών τελών ή φόρων για ένα χρονικό διάστημα.
Εφόσον ολοκληρωθούν οι ενέργειες αυτές, μετά θα μπορεί να ακολουθηθεί απρόσκοπτα το χρονοδιάγραμμα που είχε αρχικώς προβλέψει η αρχική πρόταση PACKARD.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ
Ο Δήμος Θηβαίων, που έχει πλέον την ευθύνη της διεκδίκησης και της επιτάχυνσης των διαδικασιών, στο διάστημα μέχρι την έγκριση του έργου, μπορεί να εργασθεί στα παρακάτω θέματα, έτσι ώστε να έχει έτοιμες απαντήσεις και εναλλακτικές προτάσεις.
- Καταγραφή της περιουσίας του Δημοσίου, στο Δήμο Θηβαίων, για ενδεχόμενες ανταλλαγές ακινήτων.
- Εκτίμηση της αντικειμενικής αξίας των ιδιοκτησιών του Δημοσίου αλλά και των ανταλλασομένων εκτάσεων του Δήμου, προκειμένου να υπάρχει έτοιμη προεργασία πάνω από το κόστος αυτών.
- Αποτύπωση των ιδιοκτησιών αυτών σε ορθοφωτοχάρτη, προκειμένου να υπάρχει επακριβής απεικόνισή τους.
- Διενέργεια των απαιτούμενων επαφών με τους ιδιοκτήτες ιδιωτικών εκτάσεων για την πρόθεσή τους ή όχι σε απευθείας αγορές. Εκτίμηση της αξίας των ακινήτων των ιδιωτών.
Στα υπόλοιπα ζητήματα που προβλέπει η αρχική πρόταση PACKARD θεωρώ ότι μπορούν να ισχύσουν ως έχουν.
ΣΥΝΗΜΜΕΝΑ
1) άρθρο 18 ν.3028/2002
2) άρθρο 19 του Νόμου 2026/1992
3) η από 11/09/2009 εκτίμηση της ΤΥΔΘ
4) το από 20/08/2009 ενημερωτικό σημείωμα επί της αρχικής προτάσεως PACKARD.
Θήβα 18 Νοεμβρίου 2009
Συνημμένο 1
Άρθρο18
Απαλλοτριώσεις
1. Το Δημόσιο μπορεί να προβαίνει με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού, ύστερα από γνώμη του Συμβουλίου, είτε στην ολική ή τη μερική απαλλοτρίωση είτε στην απευθείας εξαγορά μνημείου ή οποιουδήποτε ακινήτου μέσα στο οποίο υπάρχουν μνημεία, καθώς και παρακείμενων ακινήτων ή μνημείων, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο για την προστασία των μνημείων.
2. Με όμοια απόφαση, που εκδίδεται με την ίδια διαδικασία, είναι δυνατή είτε η ολική ή μερική απαλλοτρίωση είτε η απευθείας εξαγορά ακινήτου, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο για την προστασία αρχαιολογικών χώρων ή ιστορικών τόπων ή για τη διενέργεια ανασκαφών. Η εξαγορά γίνεται κατά τη διαδικασία του άρθρου 2 του Ν. 2882/2001, στη δε επιτροπή του άρθρου 15 του ίδιου νόμου μετέχει αντί του εμπειρογνώμονα, υπάλληλος της Υ¬πηρεσίας στην περίπτωση που πρέπει να εκτιμηθεί η αξία μνημείου.
3. Τα ακίνητα μνημεία που βρίσκονται μέσα σε ακίνητα ιδιοκτησίας Ο.Τ.Α, άλλων Ν.Π.Δ.Δ., εκκλησιαστικών νομικών προσώπων διατηρούνται και προστατεύονται με ευθύνη της Υπηρεσίας χωρίς το Δημόσιο να υποχρεούται σε απαλλοτρίωση.
4. Η απαλλοτρίωση ή η απευθείας εξαγορά γίνεται υπέρ του Δημοσίου με δαπάνες αυτού ή άλλου νομικού ή φυσικού προσώπου.
5. Κατά της απόφασης της παραγράφου 1 χωρεί ένσταση εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίησή της στον ενδιαφερόμενο, επί της οποίας αποφαίνεται ο Υπουργός Πολιτισμού, μετά από γνώμη του Συμβουλίου.
6. Η εισήγηση της Υπηρεσίας για ολική ή μερική απαλλοτρίωση ή απευθείας εξαγορά ακινήτου περιλαμβάνει την αιτιολογημένη απόρριψη άλλων λύσεων προστασίας των μνημείων, αρχαιολογικών χώρων ή ιστορικών τόπων, καθώς και τις βασικές κατευθύνσεις για τον τρόπο διατήρησης και ανάδειξής τους μέσα στο προς απαλλοτρίωση ακίνητο.
7. Το ποσό της αποζημίωσης μπορεί να καταβάλλεται, εφόσον συναινεί ο ιδιοκτήτης, σε δόσεις ή σε ομόλογα ή σε είδος ή με άλλου είδους διακανονισμό, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού.
8. Εφόσον συναινεί ο ιδιοκτήτης, είναι δυνατή η ανταλλαγή ιδιωτικού ακινήτου με ακίνητο ίσης αξίας του Δημοσίου ή του Ο.Τ.Α. ή η αποζημίωση με άλλο νόμιμο τρόπο.
Στις περιπτώσεις αυτές εκδίδεται κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Πολιτισμού, η οποία εκτελείται με μέριμνα της Κτηματικής Εταιρίας Δημοσίου και είναι δυνατόν να καταβάλλεται τμήμα της τιμής του ακινήτου ή της αποζημίωσης που καθορίζεται Η διάταξη της παραγράφου 7 εφαρμόζεται αναλόγως. Σε περίπτωση έκδοσης ομολόγων οι ειδικότεροι όροι και οι προϋποθέσεις έκδοσής τους θα καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών.
9. Η ανεπιφύλακτη παραλαβή της αποζημίωσης σε είδος ή των ομολόγων ή της πρώτης δόσης ή του αντικειμένου του διακανονισμού κατά την παράγραφο 7 ή του τμήματος της αποζημίωσης κατά την παράγραφο 8, εξομοιώνεται με την έγγραφη συναίνεση.
Συνημμένο 2
Αρθρο 19
Ιδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού
1. Συνιστάται ν.π.ι.δ. υπό την επωνυμία "Ιδρυμα Ελληνικού
Πολιτισμού", με έδρα την Αθήνα. Το Ιδρυμα εποπτεύεται από το
Υπουργείο Εξωτερικών. "Το ίδρυμα έχει ως σκοπό την κατά συστηματικό τρόπο προβολή, διάδοση
και καλλιέργεια στο εσωτερικό του ελληνικού πολιτισμού και συνεργάτεται
και συντονίζεται με το "Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας" για τη διατήρηση και
καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας στις νέες γενιές των ομογενών που
κατοικούν σε περιοχές, όπου δεν παρέχεται οργανωμένα ελληνική
εκπαιδευση, καθώς και την προβολή και διάδοση της ελληνικής γλώσσας
στους αλλοδαπούς. Οι ειδικότερες μορφές συνεργασίας του Ιδρύματος
Ελληνικού πολιτισμού και του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, σχετικά με τη
διατήρηση, καλλιέργειας προβολή και διάδοση της ελληνικής γλώσσας στο
εσωτερικό καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών και
Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Οργανα του Ιδρύματος είναι η γενική συνέλευση των μελών, το
διοικητικό συμβούλιο, το πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου και η
εξελεγκτική επιτροπή. Με απόφαση της γενικής συνέλευσης των μελών μετά
από πρόταση του διοικητικού συμβουλίου μπορεί να συνιστώνται θεματικές
επιτροπές που αποτελούνται από μέλη της γενικής συνέλευσης και είναι
υπεύθυνες για τη διεκπεραίωση κάθε ιδιαίτερου κλάδου του έργου του
ιδρύματος.
Η γενική συνέλευση των μελών αποτελείται από Ελληνες πολίτες που
διακρίνονται για την προσφορά τους στον πολιτισμό της χώρας, στην
επιστήμη, στην τέχνη, σε κοινωνικές ή εθνικές δραστηριότητες, καθώς και
από ομογενείς και επιφανείς ελληνιστές που διακρίνονται για τη συνεχή
και ενεργό προσφορά τους στον ελληνικό πολιτισμό. Η γενική συνέλευση
των μελών είναι το ανώτατο όργανο του Ιδρύματος, συνέρχεται
τουλάχιστον μία φορά κάθε έτος και εγκρίνει τον απολογισμό του έργου
του διοικητικού συμβουλίου τον προυπολογισμό και τον προγραμματισμό
δραστηριοτήτων του Ιδρύματος. Οι λεπτομέρειες της λειτουργίας της
γενικής συνέλευσης των μελών ρυθμίζονται από τον εσωτερικό της
κανονισμό που εκδίδεται από αυτή μετό από γνώμη του διοικητικού
συμβουλίου.
Το διοικητικό συμβούλιο έχει τετραετή θητεία και αποτελείται από τον
πρόεδρο, τον αντιπρόεδρο, το γενικό γραμματέο, τον ταμία και έντεκα
συμβούλους.
Ο πρόεδρος του Ιδρύματος εκπροσωπεί το "Ιδρυμα δικαστικό και εξώδικα,
συγκαλεί το διοικητικό συμβούλιο και τη γενική συνέλευση των μελών,
έχει την ευθύνη της εκτέλεσης των αποφάσεών τους και την εποπτεία
γενικά της λειτουργίας του Ιδρύμοτος και των διαφόρων υπηρεσιών του."
***Η τελευταία περίοδος αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.1 του δεύτερου
άρθρου του Ν.2317/1995 (Α 125), το οποίο όμως στην συνέχεια
καταργήθηκε με την παρ.4 του άρθρου 7 του Ν.2524/1997 (Α 183)
2. Με προεδρικά διατάγματα, που εκδίδονται μετά πρόταση των Υπουργών
Εξωτερικών και Πολιτισμού, καθορίζονται τα της λειτουργίας και
καταρτίζεται ο Οργανισμός του Ιδρύματος.
3. Το Ιδρυμα διέπεται από τις διατάξεις του Οργανισμού του και κατά
τα λοιπά από τις σχετικές περί Ιδρυμάτων διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
Το Ιδρυμα δεν υπάγεται στο δημόσιο τομέα, ούτε στις διατάξεις του α.ν.
2039/1939 και του άρθρου 89 του ν. 1943/1991.
4. Το Ιδρυμα επιχορηγείται κατ` έτος από το Κράτος μέσω του
Υπουργείου Εξωτερικών και απαλλάσσεται από κάθε δημόσιο, δημοτικό,
κοινοτικό φόρο, εκτός από το Φ.Π.Α. και δικαστικό ένσημο και από κάθε
δικαστικό τέλος στις δίκες του. Επίσης, έχει όλες ανεξαιρέτως τις
ατέλειες και τα δικαστικά, διοικητικά και δικονομικά προνόμια που
απολαμβάνει το Δημόσιο.
***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Οι απαλλαγές από τέλη χαρτοσήμου που προβλέπονται στην
παρ.4 καταργούνται σύμφωνα με την παρ.68 του άρθρου 4 του Ν.2459/1997
(Α 17).Εναρξη ισχύος από την πρώτη του μεθεπομένου
μήνα από την δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και
καταλαμβάνει τέλη χαρτοσήμου για τα οποία η φορολογική υποχρέωση
γεννάται από την ημερομηνία αυτή και μετά.
5. "Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών και Οικονομικών"
επιτρέπεται η παραχώρηση δωρεάν ή με τίμημα της χρήσης δημόσιων
εκτάσεων ή ακινήτων ή κινητών πραγμάτων του Δημοσίου,καθώς και
νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου μετά από σύμφωνη γνώμη του
διοικητικού τους συμβουλίου, υπέρ του Ιδρύματος.
*** Η παρ.5 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.19 άρθρ.1 Ν.2412/1996.
6. Μετά από απόφαση του Δ.Σ. του Ιδρύματος και έγκριση από τον
Υπουργό Εξωτερικών επιτρέπεται στο Ιδρυμα, προς εκπλήρωση του σκοπού
του, να συνιστά εταιρείες οποιοασδήποτε μορφής ή να συμμετέχει σε
εταιρείες ή νομικά πρόσωπα, φορείς και επιχειρήσεις μη κερδοσκοπικού
χαρακτήρα.
***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Η παρ.2 του δεύτερου άρθρου του Ν.2317/1995 (Α 125) ορίζει
ότι:"Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται μέσα σε ένα έτος από τη
δημοσίευση του παρόντος μετά από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών και
Πολιτισμού, καταρτίζεται ο οργανισμός του "Ιδρύματος Ελληνικού
Πολιτισμού" που συστάθηκε με το άρθρο 19 του ν. 2026/1992 και
καθορίζονται τα της λειτουργίας του, σύμφωνα με το σκοπό του. Με όμοια
διατάγματα μπορούν να επέρχονται τροποποιήσεις του οργανισμού και των
διατάξεων για τη λειτουργία του Ιδρύματο". Μέχρι την έκδοση του
διατάγματος του πρώτου εδαφίου της παρούσας παραγράφου και την ανάδειξη
διοικητικού συμβουλίου, κατά τις διατάξεις αυτού, το Ιδρυμα διοικείται
απά διοικητικό συμβούλιο, που διορίζεται με πράξη του Υπουργού
Εσωτερικών και απαρτίζεται από μέλη του Ιδρύματος ή και μη μέλη, που
διακρίνονται για την προσφορά τους στον πολιτισμό της χώρας. Με την
ίδια πράξη ορίζονται ο πρόεδρος, ο ανππρόεδρος, ο γενικός γραμματέας
και ο ταμίας του Ιδρύματος. Το διοικητικό αυτό συμβούλιο υποβάλλει
γενική συνέλευση των μελών τον προυπολογισμό και τον προυγραμματισμό
δραστηριοτήτων του Ιδρύματος το αργότερο έως τις 15 Φεβρουαρίου 1996,
ενώ μέσα σε έξι μήνες από την ανάληψη των καθηκόντων του υποβάλλει στον
Υπουργό Εσωτερικών γνώμη για τον οργανισμό του Ιδρύματος και τις
διατάξεις για τη λειτουργία του."
***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Η παρ.4 του άρθρου 7 του Ν.2524/1997 (Α 183) ορίζει
ότι:"Οι διατάξεις του άρθρου 19 του ν. 2026/1992 (ΦΕΚ 43 Α`), του
άρθρου 38 του ν. 2162/1993 (ΦΕΚ 120 Α`) και του π.δ/τος 199/1992 περί
οργανισμού του ιδρύματος, όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 290/1993, ε-
ξακολουθούν να ισχύουν κατά το μέρος που οι διατάξεις του δεν
αντιβαίνουν στις ρυθμίσεις του παρόντος."
Συνημμένο3
.png)
.png)
Συνημμένο 4
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ
“PACKARD HUMANITIES INSTITUTE (PHI)” ΓΙΑ ΤΗ ΘΗΒΑ.
Α. ΠΡΟΟΙΜΙΟ
Από το έτος 1997, με πρωτοβουλία του Dr. David Packard, Διευθυντή του Ιδρύματος, αρχαιολόγου με ειδίκευση στην Ελληνική εποχή του Χαλκού και με μεγάλο ενδιαφέρον για αρχαιολογική ανασκαφή στη Θήβα, πρότεινε την Ευρείας κλίμακας ανασκαφή στην Καδμεία με απώτερο σκοπό τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου στη Θήβα.
Το ενδιαφέρον της προτάσεως συνίστατο, όχι μόνο στη δημιουργία του αρχαιολογικού πάρκου και στα από αυτή παραγόμενα επιστημονικά και τουριστικά οφέλη αλλά πολύ περισσότερο στο ότι το Ίδρυμα προτίθετο να αναλάβει το κόστος που θα απαιτούνταν για τις απαλλοτριώσεις τις ανασκαφές καθώς και τη χρηματοδότηση του όλου του εγχειρήματος.
Η πρόταση αυτή αφορούσε ένα πενταετές πλάνο, με ειδικά σχεδιασμένο κατ’ έτος χρονοδιάγραμμα, στο οποίο περιλαμβανόταν και δημιουργία ερευνητικού κέντρου στο χώρο πέριξ της Καδμείας με έξοδα φυσικά του ιδρύματος. Οι ανασκαφές και γενικότερα όλες οι εργασίες θα γίνονταν από μικτή ομάδα Ελλήνων και Αμερικανών Αρχαιολόγων, με συνεργασία της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών και του Διευθυντού αυτής Dr. John Camp, υπό τη Διεύθυνση του αρμόδιου τοπικού Εφόρου Αρχαιοτήτων κ. Αραβαντινού.
Δυστυχώς η πρόταση αυτή, σύμφωνα και με το ιστορικό ενεργειών, το οποίο συνέταξε ο κ. Camp, παλινδρόμησε στους δαιδάλους της Ελληνικής Γραφειοκρατίας, με απουσία πλήρη (όχι με ευθύνη δική της) της τοπικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εξέλιξη για 12 χρόνια.
Πλέον το ζήτημα της υλοποίησης της πρότασης PACKARD, έχει μετατεθεί στην Θηβαϊκή κοινωνία και με πρωτοβουλία του Δημάρχου και των μελών της επιτροπής Διαχείρισης της πρότασης, γίνονται προσπάθειες για την ευόδωση της πρότασης αυτής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο των ενεργειών που έχουν γίνει μέχρι τώρα, έχει σημειωθεί πρόοδος, κυρίως έχουμε αποκτήσει απευθείας επαφή με τον εκπρόσωπο του κ. Packard, Dr. Camp, ο οποίος επεσκέφθη τη Θήβα, συναντήθηκε με το Δήμαρχο, την Επιτροπή και τοπικούς φορείς και επείσθη ότι πλέον υπάρχει ζωηρό και ειλικρινές ενδιαφέρον για την υλοποίηση της πρότασης, πεποίθηση την οποία μετέφερε και στον κ. Packard.
Η απάντηση του κ. Packard προς την επιτροπή στο ερώτημα εάν συνεχίζει το Ίδρυμα να ενδιαφέρεται για την προώθηση της πρότασης αυτής, ήταν θετική αλλά ταυτόχρονα επιφυλακτική. Οι επιφυλάξεις του, εκτιμώ ότι συνίστανται στις προηγούμενες μακροχρόνιες και ατελέσφορες προσπάθειες από μέρους του και στην αδιαφορία του Ελληνικού κράτους και του αρμόδιου Υπουργείου. Οπότε πλέον πρότεινε το χειρισμό, την κατάρτιση και υποβολή της πρότασης να αναλάβει πλέον η τοπική κοινωνία διά του Δήμου. Επιπλέον ζήτησε διευκρινήσεις σχετικά με το κόστος της κατασκευής νέας Δημοτικής αγοράς και της μετεγκατάστασης εκεί των εμπόρων που δραστηριοποιούνται εντός αυτής, καθώς και για το εάν θα υπάρχει δημόσια γη για τη δημιουργία του ερευνητικού κέντρου. Μάλιστα στην τελευταία επικοινωνία μας (13/08/09), ο κ. Camp, μας πληροφορεί ότι ο κ. Packard τον ρώτησε πάλι εάν υπήρχε καμία πρόοδος στο ζήτημα αυτό. Επίσης μας πληροφορεί ότι ο ίδιος θα βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του Φθινοπώρου στην Ιταλία και σχεδιάζει να επισκεφθεί την Ελλάδα και τη Θήβα.
Επειδή πιστεύω ότι ο καιρός πλέον έχει ωριμάσει για την προώθηση του σχεδίου της δημιουργίας αρχαιολογικού πάρκου στην Καδμεία και παράλληλα ότι η δημιουργία του αποτελεί ζωτικού Θηβαϊκού συμφέροντος ζήτημα, θα πρέπει το συντομότερο δυνατό να καταρτισθεί η πρόταση, βασιζόμενη έστω στην αρχική πρόταση του Ιδρύματος και να υποβληθεί στο Υπουργείο Πολιτισμού, αν είναι δυνατό μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου.
Στα πλαίσια αυτά λοιπόν οφείλουμε να κινηθούμε τάχιστα έτσι ώστε να υποβάλλουμε το σχέδιο ως απαίτηση της πόλης πλέον, περιβλημένο με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στην οποία θα παραβρίσκονται όλοι οι τοπικοί φορείς.
Β. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ PACKARD
(όπως μας δόθηκε από τον Dr. Camp Νοέμβριο του 2008)
«Η ιδέα για μια μεγάλη και μακροχρόνια ανασκαφή στην ακρόπολη των Θηβών μπορούν να αποδοθούν στον David W. Packard, που κάποτε άκουσε την Emily Vermuele να εκφράζει σε μια διάλεξη κατά τη δεκαετία του 1960 τη σκέψη ότι η Καδμεία αντιπροσώπευε τη μεγαλύτερη ανεξερεύνητη μυκηναϊκή ακρόπολη σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα. Από τότε είχε εκφράσει το ενδιαφέρον του σε πολλούς φίλους και συναδέλφους .
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, κατά τη διάρκεια μιας διάσκεψης για την αρχαία Βοιωτία θεωρήθηκε ότι ήταν η σωστή στιγμή για να ανακοινωθεί η δυνατότητα ενός τέτοιου σχεδίου, δεδομένου ότι οι περισσότεροι, αν όχι, όλοι οι αρχαιολόγοι που είχαν κάνει ανασκαφές μέσα και γύρω από τη Θήβα και στο παρελθόν, εδώ και πολλές δεκαετίες για το Υπουργείο, ήταν παρόντες. Τη δεδομένη στιγμή, το ίδρυμα David & Lucile Packard ήταν ο πρωτογενής οργανισμός, και δεν ήταν ξεκάθαρο αν όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου θα δεσμεύονταν όπως είχε δεσμευθεί ο κάθε αυτού οργανισμός σε ένα τόσο μεγάλο και μακροπρόθεσμο αρχαιολογικό έργο.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 δημιουργήθηκε το Ίδρυμα Ανθρωπιστικών και Κλασσικών Μελετών Packard ως τμήμα του αρχικού πρωτογενούς οργανισμού, όπου μεταξύ των προτεραιοτήτων του ήταν οι Μεσογειακές αρχαιότητες και η ιδέα της ανασκαφής στη Θήβα αναστήθηκε.
Τα πρώτα ουσιαστικά βήματα έγιναν τον Αύγουστο του 1997, όταν ο Jοhn Camp (JC) έστειλε επιστολή στον Έφορο της Θήβας, Βασίλη Αραβαντινό (AV), όπου υποδήλωνε την πιθανότητα μιας μεγάλης έκτασης ανασκαφή στη Θήβα. Ήταν δεδομένο ότι μια τέτοια επιχείρηση θα απαιτούσε την πλήρη συνεργασία και συμμετοχή από το Υπουργείο Πολιτισμού και προτείνε ότι το έργο θα είναι μια κοινή επιχείρηση μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και πιθανώς της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών (ASCSA), με σημαντικά κεφάλαια διαθέσιμα από το ΡΗΙ.
Από τότε μεταξύ άλλων έχουν λάβει χώρα τα ακόλουθα γεγονότα:
13 Αυγούστου 1997: Επιστολή JC με την οποία προτείνει συνεργατικά μεγάλης κλίμακας ανασκαφές στην Θήβα.
Οκτώβριος 1998: Προσέγγιση στο Σαράντη Συμεόνογλου σχετικά με πιθανό μείζονα ρόλο στο έργο ΡΗΙ Θήβα. Δυνατότητα εργασίας με την Αρχαιολογική Εταιρεία.
28 Ιανουαρίου 1999: επιστολή του Δημάρχου Θηβαίων, Αλέκου Κοφίνη προς τον Β. Αραβαντινό, εκφράζοντας την επιθυμία / υποστήριξη για ένα αρχαιολογικό πάρκο στην Καδμεία.
16 Φεβρουαρίου 1999: Επιστολή του Packard προς τον John Camp, που επιτρέπει τις συζητήσεις σχετικά με ένα κοινό πρόγραμμα για την ανασκαφή της Θήβας, από κοινού με τους Έλληνες συναδέλφους ανάλογα με την περίπτωση.
19 Φεβρουαρίου 1999: Επίσκεψη στη Θήβα του Συμεόνογλου και του John Camp για να συζητήσουν διάφορες πτυχές του σχεδίου με τον Β. Αραβαντινό. Συζητούν επίσης μαζί με τον Γιώργο Λυμπερόπουλο, δικηγόρο της περιοχής. Το προηγούμενο βράδυ ο Υπ. Πολιτισμού Βενιζέλος αντικαθίσταται από την Ε. Παπαζώη. Μνημόνιο προς Packard.
25 Φεβρουαρίου 1999: Περαιτέρω υπόμνημα προς DWP από JC πάνω σε διάφορες πτυχές μιας συνεργασίας με τον Β.Αραβαντινό.
13 Μαρτίου 1999: Ο Β. Αραβαντινός εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τον Συμεόνογλου ως πρωταρχικό συνεργάτη. Οι ακριβείς λόγοι ασαφής. Ο JC σε αντίθεση με τον Β.Α. τον πρότεινε ως πρόσωπο με εμπειρία στην Αστική αρχαιολογία και ενδιαφέροντα τα οποία θα συμπληρώσουν τη δική του εμπειρία στο υλικό της Εποχής του Χαλκού.
4 Ιουνίου 1999: Κοινή επίσκεψη JC και ΒΑ στην Λένα Μενδώνη, Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Πολιτισμού, για να εξηγήσουν την πρόταση PHI, όπου επίσης παρουσιάζουν μία επιστολή του DWPackard επιβεβαιώνοντας το ενδιαφέρον του Ιδρύματος. Υπόμνημα για τον DWP.
18 Αυγούστου 1999: Επίσκεψη του DWP και του JC στην Κεφαλονιά για να συμμετέχουν σε σύσκεψη με τον Β.Α. (Παρόντες ήταν επίσης ο κ. Tom Palaima και η κα Woodley) 11:15 π.μ.- 1: 45 μ.μ.
19 Αυγούστου 1999: Συνάντηση μεταξύ DWP και της υπουργού Πολιτισμού, η κα Papazoe για να συζητήσει την πρόταση πρόσωπο με πρόσωπο, και πάλι με φαινομενικά θετική απάντηση. Προκύπτει μνημόνιο 2 σελίδων.
8 Νοεμβρίου 1999: Μία σελίδα μνημόνιο για την πρόταση.
23 Νοεμβρίου 1999: Επίσκεψη του JC και Craig Mauzy στον Tom Brogan Κέντρο Μελετών Ανατολικής Κρήτης προκειμένου να εξετάσουν τις πρακτικές πλευρές του περιφερειακού κέντρου μελέτης ως πρότυπο για κάτι αντίστοιχο και στη Θήβα.
25 Νοεμβρίου 1999: Επίσκεψη του JC και Craig Mauzy στην Εφορεία στη Θήβα προκειμένου να εξετάσουν τις πρακτικές πλευρές του σχεδίου: οικόπεδα για ανασκαφή/απαλλοτρίωση, τήρηση αρχείου, διατήρηση/αποθήκευση ευρημάτων, θέση του ερευνητικού κέντρου, κλπ.
Δεκέμβριος 1999: Υποβάλλεται στο Υπουργείο αίτηση για άδεια συνεργασίας, σύμφωνα με σύσταση της κας Λ. Μενδώνη.
14 Δεκεμβρίου 1999: Επιστολή από τον DWP στην Υπουργό Πολιτισμού κα Ελισάβετ Παπαζώη, που περιγράφει τις προτάσεις (και πάλι) και ρωτά αν υπάρχει ανάλογο ενδιαφέρον προκειμένου να ξεκινήσουν συστηματικές και εποικοδομητικές συζητήσεις. Η επιστολή αυτή ποτέ δεν ελήφθη υπ’ όψιν ή απαντήθηκε.
15 Δεκεμβρίου 1999: Επιστολή προς την Εφορεία της Θήβας από την Αμερικάνικη Σχολή Κλασσικών Επιστημών (ASCS) ζητώντας έγκριση για ένα συνεργατικό έργο μεταξύ του PHI και της Εφορείας.
9 Μαρτίου 2000: Το ΚΑΣ (ψηφίζει) αποφασίζει να μην εγκρίνει την πρόταση. Η απόφαση δεν είναι δεσμευτική για τον Υπουργό.
Κείμενο τεσσάρων (4) σελίδων από τον Β.Α., χωρίς ημερομηνία, σε απάντηση της αρνητικής στάσης των μελών του ΚΑΣ σχετικά με την πρόταση.
10 Μαρτίου 2000: Η τοπική εφημερίδα “Θηβαϊκός Τύπος” δημοσιεύει άρθρο αποδοκιμάζοντας την αποτυχία του ΚΑΣ να εγκρίνει την πρόταση.
9 Απριλίου 2000: Εκλογές, νέος ΥπουργόςΠολιτισμού.
14 Απριλίου 2000: Μνημόνιο οκτώ (8) σελίδων για έργο της Θήβας.
16 Ιουλίου 2000: Αντίγραφο της πρότασης αποστέλλεται στην νέα Γ.Γ, του Υπουργείο Πολιτισμού, κα Βαλάκου, με την παράκληση να υποβληθεί στο ΚΑΣ.
31 Ιουλίου, 2000: Έγγραφη εκδοχή της απόφασης του ΚΑΣ με υπογραφή από τον Υπουργό Θεόδωρο Πάγκαλο, η οποία δεν εγκρίνει την πρόταση για κοινές ανασκαφές από το PHI, την ASCS και την Εφορεία της Θήβας. Αποστέλλεται με φαξ στις 2 Αυγούστου 2000 στην ASCS:
2 Αυγούστου 2000: Επιστολή και αντίγραφο της πρότασης διαβιβάζεται στον Θεόδωρο Πάγκαλο.
3 Αυγούστου 2000: Επιστολή από τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Νικόλα Berns προς τον Υπουργό Πολιτισμού εκφράζοντας την ισχυή υποστήριξη στην πρόταση του PHI.
3 Αυγούστου 2000:Δείπνο με Λένα Μενδώνη (στο McCabes) και συζήτηση για την πρόσκληση όλων των λόγιων με ενδιαφέρον για τη Θήβα σε ένα συνέδριο τον Σεπτέμβρη.
4 Αυγούστου 2000: Επιστολή από John Camp προς Λένα Μενδώνη, σε συνέχεια της συνάντησης (δείπνο) της προηγούμενης.
Αύγουστος 2000: Επιστολή από τον Βασίλη Λαμπρινουδάκη καθηγητή Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του ΚΑΣ.
Υπόμνημα από το Υπουργείο, το οποίο αφορά την πρόταση του PHI και την πιθανή συμμετοχή του Β. Λαμπρινουδάκη, καθηγητή Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
20 Δεκεμβρίου 2000: Επιστολή από τον John Camp προς τον Στεφανόπουλο, Πρόεδρο της Δημοκρατίας, που περιγράφει την πρόταση και ζητά την υποστήριξή του. Καμία απάντηση.
5 Φεβρουαρίου 2001: Επιστολή από τον John Camp προς τον Ε. Βενιζέλο νέο Υπουργό Πολιτισμού που του γνωστοποιεί την πρόταση του PHI.
9 Φεβρουαρίου 2001: Επιστολή από τον Πρέσβη των ΗΠΑ, Νίκολας Μπερνς, στον τότε Υπουργό Πολιτισμού, Ε. Βενιζέλο, εκφράζοντας την ισχυρή υποστήριξη της πρότασης του PHI.
16 Φεβρουαρίου 2001: Συνάντηση του John Camp με τον Τσιμπλάκο, βουλευτή Βοιωτίας. Κλήση στο Δήμαρχο Θηβαίων Α. Κοφίνη, ο οποίος εξέφρασε την ισχυρή υποστήριξή του. Ακολούθως ο κ. Τσιμπλάκος υποσχέθηκε να υποστηρίξει την υπόθεση.
2001: Διανομή οκτώ σελίδων υπομνήματος στην Αγγλική, που περιγράφει μια πρόταση για τις μεγάλες ανασκαφές στη Θήβα, με τη συνεργασία του PHI και του Υπουργείου Πολιτισμού, και, εάν το επιθυμούν, της ASCSA.
Αρχές Μαρτίου, 2001: Συνάντηση με τον Ε. Βενιζέλο, όπου συμμετέχουν ο John Camp, ο Πρέσβης Νίκολας Μπερνς, η Λένα Μενδώνη καθώς και μία βοηθός. Η συνάντηση διαρκεί 45 λεπτά. Ο υπουργός εξέφρασε ενδιαφέρον του και την έγκρισή του και αναφέρθηκε σε ένα γενικό σχέδιο για τη Θήβα το οποίο θα ήταν έτοιμο σε 10 ημέρες.
Καμία πρόοδος στη συνέχεια. (Βλέπε 3 Σεπτέμβρη για Κύριο Σχέδιο)
14 Ιουνίου 2001: Συνάντηση με την Λ. Μενδώνη, τον Λ. Κολονάς και την κα Βλάχου, τρεις σημαντικούς παράγοντες του Υπ. Πολιτισμού. Πρώιμη εκδοχή του Γενικού Σχεδίου ανά χείρας, που παρουσιάζει τις περιοχές όπου ήδη έχουν γίνει ανασκαφές και τι περισσότερο μπορεί να γίνει σε ότι μπορεί να απαλλοτριωθεί. Προγραμματισμός για νέα συνάντηση στις 21 Ιουνίου, ενώ το ΚΑΣ θα εξέταζε το ζήτημα στις 16 Ιουνίου.
13 Αυγούστου 2001: Επιστολή τον John Camp προς την Βλάχου, Γενική Γραμματέας Υπ. Πολιτισμού ζητώντας θετική ανταπόκριση στην πρόταση ΡΗΙ κατά την επόμενη συνεδρίαση του ΚΑΣ τον Αύγουστο όπου θα εξετάσει ένα γενικό σχέδιο για την Θήβα.
3 Σεπτεμβρίου 2001: Υπόμνημα του Υπουργείου που περιγράφει τη σύσταση του ΚΑΣ σχετικά με την ενοποίηση των αρχαιολογικών ζωνών της Θήβας.
Δεκέμβριος 2001: Επιστολή από Β. Αραβαντινό προς John Camp προτρέποντας για ανανέωση της προσπάθειας για να εγκριθεί η πρόταση.
Μάρτιος 12/14 2002: Θερμή παράκληση από Β.Αραβαντινό στο PHI για επιχορήγηση κεφαλαίου που θα στηρίξει το κόστος των δημοσιεύσεων των σωστικών ανασκαφών του σιδηρόδρομου στη Θήβαc.
Ιούλιος 2002: Αναδιανομή του υπομνήματος του PHI στα Ελληνικά.
9 Ιουλίου 2003: Επιστολή από John Camp προς την κ. Βλάχου και τον κ. Κακούρη, Γ.Γ του Υπουργείου η οποία αναφέρεται στις 3 συναντήσεις που έλαβαν χώρα τον Αύγουστο του 2002, τον Φεβρουάριο του 2003 και τον Μάρτιο του 2003 (παρόντων των κ. Λαμπρινουδάκη και Μπούρα). Η προγραμματισμένη για τις 23 Μαΐου 2003 συνάντηση αναβάλλεται χωρίς να επαναπρογραμματιστεί.
Άνοιξη του 2004: Εκλογές, η Νέα Δημοκρατία στην εξουσία.
16 Ιανουαρίου 2006: Επιστολή από τον John Camp σε απάντηση του Υπουργείου (27-7-2004), επιβεβαιώνοντας το συνεχές ενδιαφέρον του DWPackard για το έργο, και την επιθυμία του PHI να είναι βασικός συνεργάτης.
2007: Συνάντηση με την Κόνυ Μουτουπάλα της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον, η οποία εξέφρασε την προθυμία της να βοηθήσει στην προώθηση του έργου.
Αυτές είναι οι ενέργειες σχετικά με την Θήβα για τις οποίες βρήκα γραπτά στοιχεία στο αρχείο μου. Υπήρξαν και πολλές τηλεφωνικές επαφές αλλά και συναντήσεις για τις οποίες δεν διαθέτω αρχείο. Εκεί περιλαμβάνεται και μία συνάντηση με τον πρώην Δήμαρχο της Θήβας, ο οποίος ήρθε στη Στοά του Αττάλου και εξέφρασε σημαντικό ενδιαφέρον. Δεν περιλαμβάνονται οι διάφορες συναντήσεις τα τελευταία χρόνια με την κα Κόρκα η οποία υπηρέτησε σε υψηλές θέσεις του Υπ. Πολ. Και υποστήριξε το σχέδιο.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 ήταν μεγάλος περισπασμός για ολόκληρη την κυβέρνηση.
Η πρόσβαση στον πολιτισμό ήταν ιδιαίτερα περίπλοκη υπόθεση καθώς ο νέος Πρωθυπουργός κράτησε το εν λόγω χαρτοφυλάκιο μόνο για τον εαυτό του. Η πιο πρόσφατη προσπάθεια να προγραμματίσω μία συνάντηση με τον τότε Υπ. Πέτρο Τατούλη ναυάγησε όταν αυτός αντικαταστάθηκε από τον κ. Λιάπη, ο οποίος τώρα παλεύει για την πολιτική του ύπαρξη λόγω ορισμένων ταξιδιών στην Γερμανία, πιθανόν με έξοδα της Siemens. Ο Γ.Γ. Χ. Ζαχόπουλος έπεσε από τον 4ο όροφο πριν κάποιους μήνες επειδή τον εκβίαζαν με σεξουαλικό σκάνδαλο.
Έτσι το Υπουργείο είναι εξαιρετικά ασταθές για την ώρα (2008) .»
Γ. Η ΠΡΟΤΑΣΗ
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΘΗΒΑ
Η ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ
Η Αρχαία Θήβα είναι ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μνημεία της Ελλάδας. Έχουν ανακαλυφθεί σημαντικότατα ευρήματα της Πρώιμης και Μεσαιωνικής Εποχής του Χαλκού (2650-1650 π.Χ.). Ευρήματα όπως: πλάκες με Γραμμική Β, τοιχογραφίες, εισαγόμενα αντικείμενα από την Μέση Ανατολή – ελεφαντόδοντο-, χάλκινες πανοπλίες, τα οποία έχουν έρθει στο φως από εκσκαφές που έχουν γίνει κάτω από την σημερινή πόλη της Θήβας, δείχνουν ξεκάθαρα ότι αποτελούσε ένα από τα σημαντικότερα και κεντρικότερα παλάτια της Μεταγενέστερης Εποχής του Χαλκού, πράγμα που επίσης φαίνεται και από τις πλούσιες μυθολογικές παραδόσεις της Βοιωτίας. Την Κλασσική Εποχή η Θήβα αποτελούσε έναν μεγάλο και σημαντικό σύμμαχο της Αθήνας και της Σπάρτης, ενώ για ένα μικρό διάστημα στην αρχή του 4ου αιώνα π.Χ. μπορούσε να διεκδικήσει ηγεμονία σε όλη την Ελλάδα. Η δόξα και η ακμή της Αρχαίας Θήβας έληξε με την εκθεμελίωσή της από τον Μέγα Αλέξανδρο λίγο πριν την εκστρατεία του για την κατάκτηση της Ασίας. Παρόλα αυτά η πόλη ξαναχτίστηκε σε διάστημα μιας γενιάς, και συνέχισε να παίζει ένα σπουδαίο ρόλο στην Ελληνιστική Περίοδο. Κατά τον Μεσαίωνα η Αρχαία Θήβα ήταν μία από της σημαντικές πόλεις υπό την ηγεμονία του Βυζαντίου και αργότερα των Καταλανών. Κέντρο παραγωγής μεταξιού η πόλη ήταν δεύτερη ανάμεσα στην Θεσσαλονίκη και την Κόρινθο. Η πόλη μέσα στα χρόνια έχει αποτελέσει ένα από τα πρωταρχικά εμπορικά κέντρα και η εξερεύνησή της θα πρέπει να αποφέρει βασικά στοιχεία για την ιστορία της κεντρικής Ελλάδας για το διάστημα 5.000 ετών μερικού.
Η αρχαιολογική εξερεύνηση της τοποθεσίας έχει περιοριστεί σε μεγάλο βαθμό σε μία σειρά εκσκαφών περίσωσης ευρημάτων, οι οποίες διενεργήθηκαν κατά των 20ο αιώνα. Αρκετά αγροτεμάχια έχουν απαλλοτριωθεί και μετά έχουν εγκαταλειφθεί, σε ακόμα περισσότερα έχουν γίνει εκσκαφές και μετά έχουν ξαναχτιστεί. Δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα ουσιαστικό και ολοκληρωμένο από πλευράς έκθεσης των μνημείων που να μπορεί να εκτιμήσει ο ενδιαφερόμενος συνειδητοποιημένος επισκέπτης. Όλη η εργασία των εκσκαφών έχει διενεργηθεί κάτω από της οδηγίες και την εποπτεία επιτυχημένων Εφόρων και τα αποτελέσματα δημοσιοποιήθηκαν σε μία σειρά από προμελέτες στο Αρχαιολογικό Δελτιον. Δεν υπάρχει μία κεντρική αρχειοθήκη όπου να κρατούνται τα αναλυτικά αρχεία όλων αυτών των εκσκαφών. Μερικά από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα είναι εκτεθειμένα στο τοπικό μουσείο, το οποίο διαθέτει ένα θαυμάσιο οδηγό και μια εντυπωσιακή προσπάθεια καταγραφής της αρχαιολογικής ιστορίας της τοποθεσίας έχει γίνει από τον Καθηγητή Σ. Συμεόνογλου, η οποία και εκδόθηκε το 1985. Πολλά ακόμα πρέπει να γίνουν και η ευκαιρία της εξερεύνησης της Αρχαίας Θήβας έχει κάνει την εμφάνισή της. Ο συγχρονισμός είναι τυχαίος, και σύμφωνα με τον ρυθμό και την έκταση ανάπτυξης της σημερινής πόλης, είναι πιθανών να είναι η τελευταία ευκαιρία αποκάλυψης και διατήρησης ενός σημαντικά μεγάλου τμήματος της Καδμείας.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ
Το Ινστιτούτο Κλασσικών Μελετών Packard (PHI) έχει προτείνει ένα τεράστιο αρχαιολογικό ερευνητικό έργο με σκοπό την ανασκαφή ενός βασικού τμήματος της Καδμείας, της ακρόπολης της Αρχαίας Θήβας. Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου, David W. Packard, έχει αξιοσημείωτη εξειδίκευση στην Ελληνική Εποχή του Χαλκού και ένα μακροχρόνιο και άσβεστο ενδιαφέρον για την εξερεύνηση συγκεκριμένα της Θήβας.
ΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ PACKARD (PHI) ΚΑΙ Η ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Ινστιτούτο έχει εδραιωμένο ενδιαφέρον και δέσμευση πάνω στις αρχαιολογικές εκσκαφές, δημοσιεύσεις, διατήρηση και διαφύλαξη αρχαιοτήτων στην Μεσόγειο. Σκοπός του ιδρύματος είναι να εντοπίζει και διεκπεραιώνει μεγάλα έργα που χρειάζονται μεγάλη προσοχή και έχουν φυσικά αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Το ίδρυμα αναλαμβάνει μεγάλης κλίμακας και συνήθως μακροχρόνια έργα τα οποία είναι στα πλαίσια των εξειδικευμένων προγραμμάτων του ιδρύματος τα οποία σπονσοράρει και πολλές φορές ξεκινάει το ίδιο το ίδρυμα. Ανάλογα πάντα με το έργο το ίδρυμα φροντίζει για αξιόπιστες διεπιστημονικές ομάδες, τοπικές και διεθνείς, καθώς και διάφορες μεθόδους.
Στην Ελλάδα το ίδρυμα έχει αποτελέσει τεράστια πηγή υποστήριξης κατά την ανασκαφή της Αθηναϊκής Αγοράς και έχει επίσης αναλάβει την ηλεκτρονική καταχώρηση των αρχαιολογικών δεδομένων της Στοάς του Αττάλου. Επίσης, το ίδρυμα έχει συμβάλει στο αρχαιολογικό έργο που έχει γίνει στις περιοχές της αρχαίας Ισθμίας, Νεμέας και Ιθάκης.
Στην Αλβανία είναι ήδη στη διαδικασία εγκατάστασης ενός αρχαιολογικού κέντρου το οποίο διαθέτει το κεντρικό κτήριο και μία βιβλιοθήκη. Με σκοπό την δημιουργία μιας επαγγελματικής αρχαιολογική υπηρεσίας, οι αλβανοί φοιτητές αρχαιολογίας, χρηματοδοτούνται για σπουδές σε Βρετανικά Πανεπιστήμια. Έργα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος είναι σε εξέλιξη στο Βουθρωτό και στο Δυρράχιο, με την συμβολή Αλβανών και Βρετανών αρχαιολόγων.
Στην Τουρκία, το ίδρυμα έχει αναλάβει εγχείρημα μεγάλης κλίμακας και άμεσης διάσωσης του αρχαιολογικού χώρου Ζεύγμα ο οποίος κινδύνευε να καλυφθεί από τα νερά ενός νέου φράγματος στον ποταμό Εφράτη. Η ανασκαφή διοικείται από μία ομάδα συμβασιούχων Βρετανών και Τούρκων αρχαιολόγων, με την συμβολή ομάδων από πολλές χώρες.
Στην Ιταλία, γίνονται ήδη διαπραγματεύσεις για ένα εξαιρετικής σημασίας έργο διατήρησης και έκθεσης του αρχαίου χώρου του Ερκολάνου, με προοπτική και για περαιτέρω αρχαιολογικές έρευνες στο μέλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλες οι προσεγγίσεις στα παραπάνω έργα έχουν συνδυαστεί με άμεσες υλοποιήσεις όπου έχει χρειαστεί. Το ίδρυμα λόγω της μοναδικής οργανωτικής του δομής μπορεί να λαμβάνει και να εφαρμόζει άμεσα τις όποιες αποφάσεις λαμβάνει.
Αυτή η ευελιξία έχει εφαρμοστεί στην Αλβανία, την Τουρκία και την Ιταλία, όπου οι αρχές αναγνώρισαν τις ευκαιρίες και τα οφέλη που προσφέρει το ίδρυμα και ανταποκρίθηκαν σχεδόν αμέσως με περιορισμένη γραφειοκρατία.
ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ/ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΓΗΣ
Πολλές περιοχές έχουν θεωρηθεί ως πιθανές για εξερεύνηση, παρουσιάζονται παρακάτω με σκοπό την πιθανή απόκτησή τους.
Α) Άμεσα διαθέσιμα αγροτεμάχια τα οποία ήδη έχουν εκσκαφτεί μερικώς
1. Αγροτεμάχιο στην ανατολική κατάληξη της Οιδίποδος, το οποίο έχει εκσκαφτεί μερικώς από την Εφορεία γύρω στο 1980, και το οποίο ανήκει στο Δήμο Θηβαίων και αρχικά προοριζόταν για εγκατάσταση δημοτικού σχολείου.
2. Το ανατολικό μισό του τετραγώνου οροθετημένο από τις οδούς Ζεγγίνη, Πελοπίδα και Αντιγόνης. Σε αυτή την περιοχή γνωστή ως «οπλοστάσιο», προηγούμενες εκσκαφές έχουν αναδείξει σκαλιστά ελεφαντόδοντα, πίνακες με Γραμμική Β, και Μεσσελαδικούς τάφους. Μία γωνιακή οικία έχει απαλλοτριωθεί και είναι έτοιμη για κατεδάφιση ενώ δύο ή τρεις οικίες που απομένουν μπορούν να αποκτηθούν χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια.
Β) Η περιοχή της νέας αγοράς (το δυτικό μισό του τετραγώνου που οροθετείται από τις οδούς Αντιγόνης, Επαμεινώνδα και Βουρδουμπά). Αυτή η περιοχή συνορεύει με το “παλάτι του Κάδμου” που είχε αποκαλυφθεί μετά τις εκσκαφές του Κεραμόπουλου στις αρχές του 20ου αιώνα (μνημειώδη τείχη, αποχαιρετιστήρια βάζα με Γραμμική Β) και με την περιοχή που είχε εξερευνηθεί από την Ε. Τουλούπα κατά το 1960 ( κυκλικές σφραγίδες με πολύτιμους λίθους lapis lazuli). Επίσης εκτιμάται ότι η νέα αγορά πρέπει να υπέρκειται στο δυτικό μισό του μεσαιωνικού παλατιού. Ημιδημόσια γη η οποία θα μπορούσε να αποκτηθεί σχεδόν αμέσως.
Γ) Το αμέσως νότια τετράγωνο από το τετράγωνο Β, οροθετημένο από τις οδούς Αντιγόνης, Επαμεινώνδα, Οιδίποδος και Πινδάρου. Επί το πλείστον αυτό το τετράγωνο καταλαμβάνεται από μικρές – ή διώροφες οικίες, εκ των οποίων οι μισές ανήκουν ήδη στο κράτος.
Αυτές οι περιοχές θα αναδείκνυαν ένα σημαντικό μέρος του κέντρου του λόφου καθώς και τις ανατολικές του πλαγιές, εντός του αρχαίου τείχους, όπου είναι γνωστό ότι έχει μεγάλο βάθος. Η ανασκαφή αυτών των περιοχών θα προσδιόριζαν και την περαιτέρω επέκταση των εκσκαφών είτε βόρεια της περιοχής Β ή ανατολικά της περιοχής C, όπου ανάλογα με την επιλογή θα προσδιοριζόταν η προσπάθεια και τα έξοδα. Κάλλιστα θα μπορούμε να εξερευνήσουμε και άλλες περιοχές ή αγροτεμάχια ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.
ΑΝΑΣΚΑΦΗ
Θεωρείται ότι οι δύο ομάδες, τουλάχιστον στην αρχή, θα εργάζονται ξεχωριστά, με σκοπό την ολοκληρώνουν όσο δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των εργασιών. Δεν υπάρχει προφανής λόγος που να μην επιτρέπει στις ομάδες να σκάβουν συνεχόμενα ή παράλληλα κατά την διάρκεια του έτους ……………….επαρκής ανασκαφές θα διεξάγονται κάθε χρόνο για να διασφαλίσουν την χρήσιμη εργασία ετήσιου εργατικού δυναμικού. Προσδοκούμε πως θα αναπτυχθεί μια κοινή ικανοποιητική μέθοδος καταγραφής των περιοχών καθώς και ένας κατάλογος καταγραφής των αντικειμένων, παρά τις διαφορές στην γλώσσα.
ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
Θεωρείται ότι το Υπουργείο Πολιτισμού θα διορίσει τον επιβλέπων της Ελληνικής Ομάδας και θα αποφασίσει αν το άτομο αυτό θα εκτελέσει καθήκοντα ή όχι ως Έφορος της Βοιωτίας. Την Αμερικάνικη Ομάδα θα την διοικήσει ένας αρχαιολόγος που θα προσδιορίσει το ίδιο το Ίδρυμα σε συνεργασία με το Αμερικανικό Σχολείο. Όλες οι υπόλοιπες τοποθετήσεις Αμερικανών εργαζομένων θα γίνουν από τον διευθύνοντα της ομάδας.
Η γενική επίβλεψη της Αμερικανικής αποστολής πιθανώς θα είναι υπό την επίβλεψη της Επιτροπής Ανασκαφών και Αξιολόγησης της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Επιστημών.
Ο Έλληνας εκπρόσωπος προς στιγμήν είναι ο κ. Αραβαντινός, Έφορος στην πόλη της Θήβας, ο οποίος παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην Γραμμική Β’ και την Εποχή του Χαλκού.
Η Χάρις Κοιλάκου, υπεύθυνη αρχαιολόγος για την Βυζαντινή Θήβα,(….…..) έχει προταθεί από το Ίδρυμα ως ανώτερος Αμερικανός αρχαιολόγος με μακροχρόνια εμπειρία στην Ελλάδα σε ένα μεγάλο πολυπεριοδικό αρχαιολογικό χώρο.
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Ελπίζουμε και αναμένουμε ότι οι ανασκαφές θα γίνουν με νέα τεχνολογικά μέσα, για την σωστή καταγραφή, ανάλυση και παρουσίαση των αρχαιολογικών ευρημάτων. Επίσης, είναι προφανής η χρήση υπολογιστών, GPS και η διαδικασία εισαγωγής/καταγραφής δεδομένων απευθείας σε μία βάση δεδομένων. Τέλος υπάρχει η τεχνολογική δυνατότητα για καθημερινή αναμετάδοση βίντεο μέσω internet σχετικά με την πρόοδο των ανασκαφών.
Οι εργασίες στην Στοά του Αττάλου συνεχίζονται, ενώ τα ευρήματα της Αγοράς έχουν καταχωρηθεί σε μία βάση δεδομένων, όπου στην συνέχεια αναπτύσσονται ψηφιακές εικόνες εναλλακτικά του φωτογραφικού φιλμ. Ελπίζουμε ότι οι εμπειρίες μας στον συγκεκριμένο αρχαιολογικό χώρο θα μπορούν να εφαρμοστούν κατά τις εργασίες μας και στην Θήβα.
ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΙΗΣΗ
Θεωρούμε ότι η δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της αποστολής θα πρέπει να γίνει άμεσα είτε με ηλεκτρονικά μέσα ή με κλασσικά μέσα. Οι απαραίτητες εργασίες για τις δημοσιοποιήσεις θα γίνουν από τους διευθύνοντες των ανασκαφών, είτε σε συλλογικό ή σε ατομικό επίπεδο, θα τεθούν λογικές προθεσμίες τις οποίες θα πρέπει να τηρήσουν. Γενικά οι δημοσιοποιήσεις αποτελούν απαίτηση του Ελληνικού Υπουργείου, ενώ το Ίδρυμα προτείνει μετάφραση και στα Αγγλικά έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ευρύτερη κυκλοφορία τους.
Υπηρεσίες
Κέντρο Ερευνών
Προτείνεται η κατασκευή ενός κέντρου ερευνών όπου θα γίνεται η επεξεργασία των ευρημάτων από τις ανασκαφές. Το κτίριο θα πρέπει να αποτελείται από ταξινομημένους χώρους εργασίας, γραφεία, ασφαλής χώρους προσωρινής αποθήκευσης, γραφείο σχεδίασης, γραφείο για τα υπολογιστικά συστήματα και πιθανών χώρους εργαστηρίων. Ένα πιθανό μοντέλο αποτελεί το Κέντρο Μελετών Ανατολικής Κρήτης.
Η ανάγκη για μία βιβλιοθήκη και μία αίθουσα συναθροίσεων είναι προς το παρόν αβέβαιη. Μία μικρή βιβλιοθήκη με τις Βοιωτικές αρχαιότητες σίγουρα θα ήταν χρήσιμη, όμως η παρουσία πολλών θαυμάσιων βιβλιοθηκών αρχαιοτήτων στην Αθήνα μας κάνει να μην ανησυχούμε προς το παρόν για αυτό. Μία αρκετά μεγάλη αίθουσα δεξιώσεων όπου θα συγκεντρωνόμαστε και θα ανταλλάζουμε απόψεις, θα δεχόμαστε και θα ψυχαγωγούμε ομάδες επισκεπτών, να παρουσιάζουμε τις εκθέσεις, τα πρακτικά και τα σχετικά με την πρόοδο της δουλειάς μας, είναι σίγουρα επιθυμητή, όμως το νέο συνεδριακό κέντρο της πόλης (κοντά στο μουσείο) διαθέτει κατάλληλη αίθουσα συνεστιάσεων.
Δευτερεύον σκοπός του κέντρου ερευνών θα είναι η προώθηση δημοσιοποίησης των ευρημάτων από παλαιότερες ανασκαφές στην Καδμεία και σταδιακά θα γίνει διαθέσιμο και για άλλα ερευνητικά έργα στην Βοιωτία και τις γειτονικές περιοχές.
Το Κέντρο Ερευνών είναι λογικό πως θα επανδρωθεί με γραμματεά/διευθυντή/διοικητή που θα διαχειρίζεται και θα συντονίζει την χρήση του κτιρίου, με επιστάτη, καθαρίστρια και τεχνικό υποστήριξης.
Αποθήκευση
Η Εφορεία της Θήβας χρησιμοποιεί ενοικιασμένους χώρους σε διάφορα σημεία της πόλης για την αποθήκευση των ευρημάτων και έχει κάνει μεγάλη πρόοδο στην οργάνωση τους. Σίγουρα όμως θα πρέπει να χτιστεί ένα νέο μεγάλο και ασφαλές κτίριο, υπό Ελληνική διοίκηση, όπου θα αποθηκεύονται τα ευρήματα από τις νέες ανασκαφές και κατά προτίμηση θα πρέπει να κατασκευασθεί κοντά στο Κέντρο Ερευνών. Ιδανικό θα ήταν να υπήρχε ξεχωριστός αποθηκευτικός χώρος για τα Θηβαϊκά ευρήματα προ 2000, και πρόσθετος αποθηκευτικός χώρος για ευρήματα από άλλους Βοιωτικούς αρχαιολογικούς χώρους. Έτσι θα άδειαζαν αποθηκευτικοί χώροι στο Μουσείο οι οποίοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για υψίστης αξίας αντικείμενα. Επιπρόσθετα ο μεσαιωνικός πύργος (γεμάτος με ευρήματα προς το παρόν) θα άδειαζε με αποτέλεσμα να μπορεί να χρησιμοποιηθεί καλύτερα, ίσως από την Βυζαντινή Εφορεία.
Κατασκευαστικά τα κτίρια μπορούν να είναι σαν μεγάλες αποθήκες, με πολλές κατασκευές με ράφια και επαρκή φωτισμό. Αν χτιστούν σε μορφή ενός ……….. τετραγώνου, μπορούν να διαθέτουν επαρκής ανοιχτούς, μερικώς καλυμμένους χώρους εργασίας, όπου θα μπορούν να τοποθετούνται με ασφάλεια μεγάλες ποσότητες κεραμικών σκευών, ως προς μελέτη και συντήρηση. Η προσάρτηση ενός μικρού εργαστηρίου θα επιτρέπει την μελέτη σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Στέγαση
Το θέμα της στέγασης είναι ακόμα υπό συζήτηση. Υπάρχουν δύο επαρκή ξενοδοχεία στη Θήβα τα οποία μπορούν να φιλοξενήσουν για μικρά χρονικά διαστήματα τους επισκέπτες/υπότροφους/μαθητές. Επίσης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και ο Δημοτικός Ξενώνας. Όμως το πρόβλημα της στέγασης του μόνιμου προσωπικού παραμένει. Μία πιθανή λύση είναι η ενοικίαση διαμερισμάτων. Μια άλλη λύση είναι να αναλάβει το Ίδρυμα την κατασκευή διαμερισμάτων κοντά στο Κέντρο Ερευνών για την στέγαση του μόνιμου και περιοδικού προσωπικού αλλά και των επισκεπτών. Το Κέντρο Μελετών Ανατολικής Κρήτης έχει περιορισμένους χώρους στέγασης και ο διοικητής ήδη έχει εκφράσει την επιθυμία για περισσότερους χώρους. Το Ινστιτούτο Ναυτιλιακών Αρχαιοτήτων στην Αλικαρνασσό διαθέτει ξενώνες για το περιοδικό προσωπικό και ξεχωριστά διαμερίσματα για το μόνιμο προσωπικό.
Ο Διευθυντής του Κέντρου Ερευνών θα μπορούσε λογικά να διοικεί και τους ξενώνες.
Σχεδιασμός
Χωρίς να έχουμε την επίσημη συμφωνία της Ελλάδας, είναι λίγο νωρίς και ίσως λίγο ανάρμοστο να κάνουμε σχέδια. Παρ’ όλα αυτά ένας γενικός σχεδιασμός για το πώς θα προχωρήσουν οι διαδικασίες είναι χρήσιμος. Μόλις υπάρξει η σύμφωνη γνώμη από την Ελληνική πλευρά όλα θα κυλήσουν πολύ γρήγορα. Για τα πέντε πρώτα χρόνια προσδοκούμε τα ακόλουθα:
Αρχαιολογικοί χώροι: Ξεχορτάριασμα, καθαρισμός και σχεδίαση όλων των ανοιχτών αρχαιολογικών εκτάσεων στην Καδμεία. Αξιολόγηση της Καδμείας και σχεδίαση των περιόδων και για τις ανοιχτές αρχαιολογικές εκτάσεις αλλά και εκείνες που έχουν θαφτεί ξανά και έχουν αναδειχθεί με κάποιον τρόπο. Τοποθέτηση πλέγματος σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους, προσδιορισμός αξιόπιστων σημείων αναφοράς.
Καθώς στην πόλη της Θήβας έχει γίνει πολύ σημαντική δουλειά όσον αφορά τις ανασκαφές, την αποθήκευση και την συντήρηση των ευρημάτων, η κατοχύρωση και υποστήριξη αυτών των προοδεύων εργασιών θα πρέπει να παγιωθεί.
1ο Έτος:
Ξεκινούν οι ομαδικές παράλληλες ανασκαφές, σε μικρή κλίμακα, είτε σε παρακείμενες ή σε ξεχωριστές εκτάσεις. Καταγραφή, μεταφορά και εξασφάλιση των ευρημάτων, αποθήκευση, καθαρισμός και μελέτη των κεραμικών αντικειμένων, χρήση τεχνολογίας, συντήρηση και φωτογράφηση των αντικειμένων.
Πιθανές περιοχές για ανασκαφή: στις ήδη ανασκαμμένες εκτάσεις κομμάτια που είναι ακόμα ανεξερεύνητα, στην γωνία των οδών Ζεγγίνη και Πελοπίδα (το κτίριο που υπάρχει εκεί έχει απαλλοτριωθεί αλλά υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες), ανατολική κατάληξη της οδού Οιδίποδος , βόρεια πλευρά του Ισμήνιου Λόφου (Δημοτική ιδιοκτησία) και η περιοχή γύρω από την πύλη της Ηλέκτρας.
Αγορά και κατεδάφιση στην νέα αγορά στο κέντρο της πόλης κατά μήκος των οδών Αντιγόνης, Επαμεινώνδα και Βουρδουμπά. Έναρξη διαδικασιών για αγορά ή απαλλοτρίωση για το επόμενο νότιο τετράγωνο, που οριοθετείται από τις οδούς Αντιγόνης, Επαμεινώνδα, Πινδάρου και Οιδίποδος.
Κέντρο Ερευνών: επιλογή χώρου κατασκευής του, απόκτηση γης, προετοιμασία αρχιτεκτονικών και μηχανολογικών σχεδίων, άδεια πολεοδομίας. Οι ίδιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν και για την κατασκευή των αποθηκών.
2ο έτος:
Οι παράλληλες ανασκαφές συνεχίζονται στις ήδη ανοιχτές εκτάσεις, και αν οι συνθήκες το επιτρέπουν (διαθέσιμο προσωπικό, διαθέσιμοι χώροι εργασίας, κατεδάφιση κτιρίων) μπορούν να αρχίσουν και στη νέα αγορά της πόλης, με δύο ομάδες που θα δουλεύουν σε παρακείμενες εκτάσεις.
Πιθανών να γίνουν οι κατεδαφίσεις στο νότιο τετράγωνο.
Κατασκευή του Κέντρου Ερευνών
3ο Έτος
Συνεχίζονται οι παράλληλες ανασκαφές σε κάποιες ή και σε όλες τις προσδιορισμένες περιοχές: στους ανασκαμμένου χώρους, στην νέα αγορά, στο νότιο τετράγωνο.
4ο-5ο Έτος
Συνέχιση των ανασκαφών.
Καθορισμός αν και ποιες άλλες περιοχές πρέπει να αποκτηθούν.
Δ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Μετά από τα όσα ανωτέρω εκτέθηκαν το συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι μία ιστορικής σημασίας ευκαιρία για την ανάδειξη των αρχαιοτήτων της Θήβας είναι στα χέρια μας και οφείλουμε να ανταποκριθούμε στο κάλεσμα των επερχόμενων γενεών.
Προσωπικά πιστεύω ότι η υλοποίηση της πρότασης αυτής θα αλλάξει τα χαρακτηριστικά της πόλης μας, θα αναβαθμίσει την ποιότητα της ζωής μας και θα ενισχύσει σημαντικά την τοπική οικονομία, καθώς πλέον η τουριστική ανάπτυξη θα δώσει νέα πνοή σε επενδύσεις και παρεχόμενες υπηρεσίες, τις οποίες σαν πόλη έχουμε ζωτική ανάγκη.
Με την πεποίθηση ότι η τοπική κοινωνία ομόφωνα αποδέχεται τον αρχικό αυτό σχεδιασμό σας, θεωρώ πως μπορούμε να υποβάλλουμε τη συγκεκριμένη η πρόταση (αυτούσια ή με επιμέρους προσθήκες και διορθώσεις) ως πρόταση της πόλης μας προς το Υπουργείο Πολιτισμού.
Θήβα 20 Αυγούστου 2009
Με τιμή
Σωτήριος Ι. Καραμαγκιώλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου